بررسی تاثیر آموزش های مشاوره ای بر روند تنظیم خانواده در خانم های 49-15 ساله بستری در بخش زنان بیمارستان هاجر شهرکرد

به دلیل مشکلات روزافزون ناشی از افزایش جمعیت، امروزه برای بهبود شاخص های بهداشتی، توسعه اقتصادی و اجتماعی توجه به برنامه های تنظیم خانواده از اولویت خاصی برخوردار شده است. هدف کلی این پژوهش تعیین تاثیر آموزش های مشاوره ای بر روند تنظیم خانواده در زنان 49-15 ساله تحت پوشش مراکز بهداشتی-درمانی است. به همین منظور مجموعا 300 نفر از افرادی که به بخش زنان بیمارستان هاجر به علل مختلف مراجعه کرده بودند (زایمان، سقط، حاملگی خارجی رحمی) به صورت غیر احتمالی از نوع آسان انتخاب شدند. از این تعداد، 150 نفر به عنوان گروه تجربی تحت پوشش مرکز مشاوره قرار گرفتند و 150 نفر به عنوان گروه شاهد بدون آنکه آموزش مشاوره ای دریافت کنند همچنان تحت پوشش مراکز بهداشتی-درمانی باقی ماندند. هردو گروه به مدت یکسال پس از زایمان مورد پیگیری قرار گرفتند. در گروه تجربی آموزش های تنظیم خانواده (طرز استفاده از روش ها، مکانیسم اثر، عوارض احتمالی) به صورت چهره به چهره و مشاوره ای با استفاده از پمفلت های آموزشی و به روش سمعی و بصری به مددجویان ارائه می گردید و آنان در سه نوبت توسط مرکز مشاوره پیگیری می شدند. نتایج دو گروه تجربی و شاهد شامل روش های پیشگیری در دو گروه، ادامه روش پیشنهادی، دلایل عدم ادامه روش و عوارض احتمالی بروز بارداری ناخواسته (شکست) بعد از یکسال مورد مقایسه قرار گرفت. متغیرهای اندازه گیری شده شامل تعداد فرزند، سن، شغل، میزان تحصیلات، روش های پیشگیری از بارداری، تعداد حاملگی های ناخواسته، آموزش و مشاوره بود. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گروه تجربی و شاهد از نظر تعداد حاملگی های ناخواسته و همچنین انتخاب یک روش مطمئن پیشگیری از بارداری وجود دارد (P<0.05). تفاوت معنی داری بین آموزش بطریق مشاوره و سنتی بر روی خانم های دارای 4 فرزند و بیشتر برای انتخاب یک روش قطعی (TL، وازکتومی) دیده نشد. همچنین عمده دلایل عنوان شده در گروه تجربی جهت عدم استفاده از روش پیشنهادی مرکز مشاوره در پیگیری اول را ترس از عوارض جانبی و نبودن همسر (مسافرت، طلاق) و محدودیت های مصرف قرص در پیگیری دوم عنوان نمودند. کاهش تعداد بارداری ناخواسته، استفاده بیشتر از روش های مطمئن جلوگیری از بارداری در خانم های گروه تجربی که آموزش مشاوره ای دریافت نموده بودند، ضرورت ایجاد مراکز مشاوره و استفاده از آموزش های مشاوره ای در مراکز بهداشتی درمانی را مورد تایید قرار داد.